Hoekom huiskerke? Hoekom nou?

INLEIDING

Hoe plant ‘n mens ‘n huiskerk? Die antwoord op hierdie vraag is die begin van ‘n wonderlike avontuur reis met God en met mense wat jou grootste verwagtinge gaan oortref. Dit is kerk wees op sy beste. Geen ander vorm van gelowige samesyn kan daarmee vergelyk word nie. Dit kan ook nie anders nie, want dit is hoe God dit beplan het vir sy kerk. Dit is hoe die kerk in die Nuwe Testament saamgekom het en hoe die gelowiges hul geloof uitgelewe het.

Dit is nie maar net nog ‘n metode nie maar inderdaad die geboorte van die kerk in sy suiwerste vorm. Dit is ‘n leefwyse van gemeenskap met God en met medegelowiges wat al die elemente bevat om hulle reis baie dinamies en Goddelik vervullend te maak. Met hierdie Godgegewe metode van samekoms en saamlewe het Vader letterlik elkeen se diepste menswees verryk en aan hulle behoeftes op ‘n Goddelike wyse voorsien. God die Vader, die Seun en die Heilige Gees was uiteraard baie welkom en tuis in hierdie opset waar ook al hierdie eerste gelowiges bymekaargekom het. Hierdie leefwyse, saamwees en saam lewe ervaring van die eerste gelowiges was die mees lewensveranderende ervaring wat die mensdom ooit aan blootgestel is. In hierdie God geskape dimensie van interaksie tussen Jesus en die korporatiewe liggaam van Christus, het ’n asemrowende diepe en heerlike intieme verhouding tot stand gekom en ontwikkel. Hy was die middelpunt van alles en Hy alleen was die Goddelike voorwerp van aanbidding, bewondering en liefde. Hulle is in Hom gebore en in Hom het hulle as ’n eenheid gegroei.

My gebed vir jou is dan ook as volg: “May your personal encounters with Jesus Christ be the dynamics of your being and the distinctive feature of your gatherings and daily walk with each other” Mag jy ook die Goddelike ervarings smaak wat daardie eerste gelowiges gesmaak het. Dit is sy wil vir ons almal dat ons ‘n suiwer verhouding met Hom en ons medegelowiges ervaar wat nie besmet is met die godsdiens en menslike verordeninge en instellings nie. Mag jy ook daardie diep opregte, ongekunstelde leefwyse ervaar waarin ons werklik die waarheid leer ken en werklik vrygemaak word.

Hierdie handleiding is gemik op die praktiese sy van huiskerke en daarom gaan ek nie te diep in dogmatiese leerstellings nie. Ek sal egter graag ‘n bietjie wil laat deurskemer hoekom sekere handelinge in die huiskerk prakties uitgevoer word soos wat ek dit in die handleiding aan u bekend stel. Daar is redes en motiverings vir alle gedrag, optrede en die leefwyse van die huiskerk gemeenskap. Niks word sommer maar net toevallig op ‘n sekere manier gedoen of uitgevoer nie. Die handleiding behandel dus die geestelike beginsels wat outentieke huiskerk planting beheer. Dit is ook ‘n praktiese gids wat die totstandkoming en groei van ‘n huiskerk vergemaklik en laastens is dit ‘n gids wat deel met die gesondheid en ontwikkeling van die huiskerk in die algemeen. Die handleiding stel u werklik in staat om ‘n outentieke huiskerk te plant én in stand te hou.

Dit is vanselfsprekend dat wanneer gelowiges bymekaarkom dan vind daar Goddelike interaksie plaas. Hierdie interaksie wissel van informele kuier tot meer ernstige interaksie met God en met mekaar. Alle interaksie is egter informeel van aard omdat dit ten alle tye familie samekomste en familie interaksie is. Hierdie interaksie, wanneer hulle offisieel saamkom asook wanneer hulle in hulle daaglikse lewe met mekaar te doen het, is God se boumateriaal om op ‘n unieke manier met elkeen individueel asook gesamentlik te deel en te werk. Interaksie in die huiskerk skep nuwe dimensies in die kind van God se lewe wat hom konfronteer. Dit vra belangrike vrae aan hom en dit eis ’n nuwe gesindheid waaraan ons nie gewoond is nie. Hierdie interaksie is Jesus gesentreerd. Dit verander ons, dit buig ons en dit ontwikkel ons. Dit skep ’n Jesus beeltenis in ons. Dit is dus werklik Goddelike interaksie omdat onse Hemelse Bruidegom aktief in al hierdie interaksie betrokke is.

Niks in die handleiding word in yster gegiet of as absoluut voorskriftelik voorgehou nie. Dit is een van die belangrike elemente van die huiskerk. Daar is plek vir elkeen iewers in die liggaam van God waar hy homself kan wees en waar hy sy unieke lewe kan uitleef sonder om veroordeel te word. Dit is prakties ’n godsdiens vrye “Jesus lewe”. Jesus in jou verander nie jou persoonlikheid nie. Hy leef in jou en deur jou ongeag jou persoonlikheid.

Dit wat wel voorgehou word is die resultaat van jare lange praktiese ondervinding wat wêreldwyd in huiskerke van verskillende nasies, volke en tale versamel is en in hierdie handleiding weergegee word. Ek gaan verwys na die verskillende bronne en selfs internet skakels beskikbaar maak vir verdere studie. Hierdie bronne is literatuur van vooraanstaande huiskerk planters met baie jare se ondervinding soos Frank Viola, Gene Edwards, George Barna, Wolfgang Simson, Myron Horst, Milt Rodriguez, Jon Zens, Grace Wiebe, Karl Ketcherside, David Anderson, en ander. Daar is ook insette van Gees vervulde Woord bedienaars en profete soos Jannie van Zyl.

Die handleiding is ook in lyn met die woord van God en ek sal baie na Skrifgedeeltes verwys. Dit is dan ast’ware getoets aan die woord van God en ook aan die praktiese uitvoerbaarheid daarvan. Party goed is nie reg of verkeerd nie maar dit werk net die beste. Party goed is goeie voorstelle en dit maak nie saak of dit ‘n bietjie anders gedoen word nie. Daar is wel goed wat uit die aard van die saak nie onderhandelbaar is nie, vir baie goeie redes natuurlik, maar u sal dit onmiddellik erken en die kanse is baie goed dat u daarmee sal saamstem.

Die hoof motivering vir die skryf van hierdie handleiding is om ‘n omvattende Afrikaanse handleiding beskikbaar te maak aan die Afrikaanse gemeenskap in Suid-Afrika. Die hoof oogmerk is natuurlik om hulle behulpsaam te wees met die plant en instandhouding van outentieke huiskerke wat aan ware Bybelse beginsels voldoen.

Die huiskerk word gebore

Op hierdie stadium wil ek dit noem dat ‘n outentieke huiskerk nie werklik begin word nie maar “gebore” word. Dit is ‘n lewende organisme en nie ‘n menslike struktuur wat met mense hande gemaak word nie.

An authentic church cannot be started by the bare hands of human beings – no more than a woman can be constructed through human ingenuity or imitation. A woman must be given birth. And once born, she must be nurtured to the point where she develops on her own.

– Frank Viola

Die kerk is die liggaam van Christus waarvan Jesus die hoof is. Dit is die bruid van Christus en die tempel van God. Definitief ‘n organisme wat nie van hierdie wêreld is nie. Die kerk is uit God gebore en word deur Hom in standgehou. Om hierdie rede behoort elkeen wat hierdie terrein betree terdeë daarvan bewus te wees dat hy of sy homself of haarself op heilige grond bevind. Die kerk is ’n vrou, ’n bruid, om die waarheid te sê. Sy is die vrou van die Lam (Openbaring 21:9). As sy dan ’n lewende organisme is, hoe kan sy soos ’n institusie bestuur word? Hoe kan sy soos ’n besigheid behandel word?

Ons lees van hierdie organisme in 1 Kor. 10:32-33

Wees geen oorsaak van struikeling vir Jode of Grieke of van die gemeente van God nie. Net soos ek almal in alles behaag en nie my eie voordeel soek nie, maar die van baie, sodat hulle gered kan word.

Die gemeente van God is ’n lewende tempel. Sy is nie uit klip en steen gebou nie. Die kerk is gees want God is Gees. Die kerk van God is mense. Mense wat saamkom is ’n gemeente. So ‘n gemeente, algemeen bekend as die “Ekklesia”, wanneer hulle die eerste paar keer bymekaarkom, moet eers saam ‘n dinamiese ontmoeting met Jesus ervaar voor sy gebore word. Kom ons sê hierdie “ontmoeting” is ‘n “openbaring” ‘n “bevrugting” of ‘n heilige “konfrontasie” met die Skepper van die heelal wat hierdie geboorte voorafgaan. Iets gebeur in die gees wêreld wanneer hierdie Goddelike “konfrontasie” plaasvind wat die groepie mense saamsnoer in die Gees en in eenheid. Daarom kan ’n huiskerk nie sommer net begin word nie. Dit sal bloot net ’n alledaagse samekoms van ’n groepie mense wees wat niks verskil van ’n alledaagse assosiasie of ’n vergadering van mense wat dieselfde belangstelling deel nie. Daar moet ’n Goddelike meedeling of bevrugting plaasvind. Wanneer dit gebeur, wat het eintlik dan gebeur?

Nog ‘n Goddelike gemeenskap is gebore wat in ‘n unieke verhouding met God en met mekaar staan. Die groepie mense word deur die Gees van God met mekaar verbind in eenheid en in gees. Hierdie geboorte kom egter net tot sy volle reg as die betrokke Ekklesia voldoen aan die Bybel gefundeerde vereistes van die Ekklesia. Die unieke geboorte vind nie plaas as dit net die gewone of normale vergadering van gelowiges is nie. Jesus is die Hoof van die gemeente en Hy ken elke lid van die gemeente. Hy ken elkeen se motiewe. Hy ken elkeen se hart. Hy weet wat die fondament en die fokuspunt van die gemeente gaan wees. Hierdie Goddelike ontmoeting met Jesus lei tot geboorte die oomblik wanneer die groepie met sy Gees vervul word en as ‘n eenheid bevestig word. Dit is juis om hierdie rede dat ware outentieke huiskerke oor die algemeen wêreldwyd as die “organiese kerk” bekend staan. Die woord organies verwys na die geboorte uit ‘n “geestelike lewe” en nie die meganies menslike konstruering van die institusionele kerk wat met godsdienstige programme aanmekaar gehou word nie. Wat beheer die institusionele kerk? Wat hou dit aanmekaar? Menslike reëls, regulasies, tradisies, besigheid beginsels en georganiseerde strukture.

The strict definition of the Greek word dictates that the “Ekklesia” is to be a local and autonomous congregation which reveals God’s program for the assembling of believers. It does not support any form of false doctrine and gives a proper biblical concept of the New Testament church.

– Cooper P. Abrams

Dit is dan ook die verskil tussen die huiskerk en die institusionele kerk. Hoewel die mense in die institusionele kerk ook deel uitmaak van die liggaam van Christus soos ek dit so pas verduidelik het, is die struktuur daarvan nie outentiek nie en nie deel van God se volmaakte wil vir sy kerk nie. Dit is deurtrek met menslike instellings en menslike organisasie wat baie skade aangerig het. Dit lê die ware kerk van God, wat binne die mensgemaakte struktuur lewe, erg aan bande. In stede van Jesus in ons as die basis van ons leefwyse en die grondslag van bediening en funksionering van die liggaam van Christus, het ons die organisasie toegelaat om die beheer van die kerk oor te neem.

By contrast, the only sustaining force of the early church gathering was the life of the Holy Spirit. The early Christians were clergy-less, liturgy-less, program-less, and ritual-less. They relied entirely on the spiritual life of the individual members to maintain the church’s existence and the quality of their gatherings.

– Frank Viola

Die vroeë kerk was deur die inwonende Jesus beheer. Die Heilige Gees het leiding gegee. Gemeentes was totaal afhanklik van Christus as die Hoof van die gemeente. Die institusionele kerk het in die loop van die jare grootliks afgewyk van die “liggaam van Christus” ervaring en die uiteinde daarvan was die vervanging van ‘n “verhoudings geloof” met ‘n “organisasie geloof”. Die kerk het basies geïgnoreer wat die Skrif voorskryf met betrekking tot kerk planting, gemeente versorging, kerk leierskap en so meer. Ek erken beslis dat die institusionele kerk nog steeds deur God gebruik en geseën word.

Ek het reeds ‘n paar keer die woord “outentiek” gebruik wanneer ek na huiskerke verwys. Die rede hiervoor is dat nie alle huiskerke outentiek is nie. Nie almal is op suiwer Bybelse beginsels gegrond nie en baie huiskerke verskil geensins van die institusionele kerk nie. Voorbeelde hiervan is sorg groepe, sel kerke, sel groepe, gebed groepe, Bybelstudie groepe, spesiale Christelike belangstelling groepe, ens. Van hulle is die groepering van ‘n klompie mense om ‘n spesiale persoon of ‘n spesiale idee of belangstelling. Sodanige groep is net ‘n uitvloeisel van die institusionele kerk en fundamenteel voldoen dit nie aan die kenmerke van ‘n ware Bybel gefundeerde huiskerk nie. Dit verander alles. As die basis van die groep nie suiwer is nie dan bly dit bloot net ’n menslike instelling. Die een groep is op ’n rots gebou en die ander op sand.

Hoe dit ook al sy, hierdie groepe mis die ervaring en die dinamika van die outentieke huiskerk geheel en al. Die meeste het wortels diep in die institusionele kerk en om hierdie rede is hulle nie veel anders nie en trap hulle in dieselfde slaggate en mis hulle ook die Goddelike bevryding, diepte en vervulde gemeenskapslewe van die ware huiskerk. Tipies van hierdie groepe is dat die openbaring van Christus op ‘n dinamiese manier, wat kenmerkend van die ware Bybel gefundeerde huiskerk is, nie plaasvind nie as gevolg van dieselfde faktore wat die institusionele kerk aan bande lê. Nog ‘n betekenisvolle kenmerk is dat wanneer hulle ‘n droë of rowwe tydjie belewe of wanneer konflik sy kop uitsteek, die mense kop uittrek. Baie van hulle word eventueel terug gelok na die goed gepoleerde program gedrewe institusionele kerk.

Daar kom tog wel vir baie mense ‘n dag van aanbeweeg. So baie mense ervaar ’n hunkering na ware gees verbintenis met God en ander mense. Party weet iets is fout iewers maar hulle kan nie die vinger daarop druk nie. Ander weet instinktief dat die kerk soos hulle haar ken nie volmaak is nie en ver te kort skiet. Party weet dat vir die Seun van God ’n volmaakte bruid sonder vlek of rimpel gebore is. Die tempel van God bestaan uit heilige lewende stene wat deur Gods hande aanmekaar gebou is tot ’n volmaakte Heilige Geestelike huis vir die Vader. Party mense roep die onnatuurlike weergawe van die kerk vaarwel inruil vir die geestelike. Nie almal neem hierdie besluit nie maar die wat dit wel doen bevind hulleself op ‘n opwindende reis wat gekenmerk word deur nuwe ervarings met Jesus Christus, die Heilige Gees en met Vader. Mense beleef ‘n nuwe verhouding met Jesus in nuwe dimensies wat hulle nie geweet het bestaan nie.

Die oorskakeling proses is nie vir almal maklik nie. Die vreemde bring altyd nuwe dinge, nuwe idees en nuwe ervarings maar vernuwe ‘n mens se gees en siel dan ook altyd in die proses.

Alle fokus is op Jesus

Die outentieke huiskerk groepeer slegs om die persoon van Jesus. Hulle stel in niks anders belang as net ‘n intieme interaksie en verhouding met Hom en hulle mede gelowiges. Saam word hulle opgebou in hulle geloof as die familie van God met Jesus die Hoof van die gemeente. Saam ervaar hulle die kruis van Jesus in hul lewens en saam trotseer hulle die lewe met sy uitdagings. In die proses leer hulle hoe om van dag tot dag die inwonende Christus kragtig uit te leef. Die kenmerkende verhoudings dimensie van die ware Bybel gefundeerde huiskerk bring krag in hul lewens. Dit bou geestelike fondamente, pilare en brûe wat die gemeente ’n hegte eenheid maak.

Die groepie mense word aan mekaar “gegom” deur die voortdurende persoonlike ontmoetings wat hulle met Jesus ervaar. Dit word die samebindende faktor. Die openbarings van Hom wat hulle in hierdie proses ervaar is die fondament waarop hulle staan en ook waarop die hele gemeente en die huiskerk gemeenskap staan. Hulle word as ‘n geestelike huis solied opgebou in Jesus Christus.

Matt. 16:16-18

En Simon Petrus antwoord sê: U is die Christus, die Seun van die lewende God. Toe antwoord Jesus en sê vir hom: Salig is jy, Simon Bar-Jona, want vlees en bloed het dit nie aan jou geopenbaar nie, maar My Vader wat in die hemele is. En Ek sê ook vir jou: Jy is Petrus en op hierdie rots sal Ek My gemeente bou en die poorte van die doderyk sal dit nie oorweldig nie.

Jesus Christus staan ook in hulle op om in hulle en deur hulle te leef. Die openbaring van Hom in hulle is die fondament waarop die hele huiskerk gemeenskap gebou word.

Die institusionele kerk sou hier wou sê dat bogenoemde vir hulle ook waar is. Ons deel dieselfde ervarings in Christus ongeag die verskille in ons samekomste en die uitlewing van ons geloof. Dit is dan ook hier waar ek onomwonde en sonder enige twyfel daarvan verskil. Dit is juis die inherente aard en die fokus van die institusionele kerk wat dit onmoontlik maak. Hierdie handleiding het dan ook ten doel om die gevolge van juis hierdie verskille te beklemtoon.

HOOFSTUK 1

HOEKOM IS DIE ERVARING MET JESUS ANDERS IN ‘N HUISKERK?

Om hierdie vraag te beantwoord moet ons eers by die negatiewe begin. Hoekom word Jesus anders ervaar in die institusionele kerk? Wat het die verandering teweeggebring? Wanneer het die verandering ingetree? Wat presies is die verskil tussen die huiskerk se “Jesus” en die institusionele kerk se “Jesus”? Is dit dan nie dieselfde Jesus nie?

Die antwoord is ja, dit is dieselfde Jesus maar daar is ‘n baie groot verskil met betrekking tot die ervarings, interaksie, belewenisse en openbarings van hierdie Jesus. Jy het reg gehoor. Jesus openbaar Homself anders aan sy bruid in die huiskerk as aan sy bruid in die institusionele kerk. Die redes vir hierdie oortuiging word breedvoerig in hierdie boek uiteengesit met die nodige Skrifgedeeltes om dit te staaf.

Veranderinge en organisasie in die institusionele kerk

Eers moet ons gaan kyk wat met die kerk gebeur het nadat Jesus opgevaar het na die hemel. Van sy laaste woorde aan die kerk was volgens Mattheus die volgende:

Matt. 28:19-20

Gaan dan heen, maak dissipels van van al die nasies, en doop hulle in die Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees; en leer hulle om alles te onderhou wat ek julle beveel het. En kyk, Ek is met julle al die dae tot aan die voleinding van die wêreld.

Die dissipels was getrou aan hierdie opdrag en het dan vanaf Pinksterdag presies gedoen wat Jesus hulle beveel het. En Hy was met hulle.

Handelinge 2:41-47 gee ons ‘n idee van waarmee die dissipels en die vroeë kerk besig was:

Die wat toe sy woord met blydskap aangeneem het, is gedoop; en daar is op dié dag omtrent drieduisend siele toegebring. En hulle het volhard in die leer van die apostels en in die gemeenskap en in die breking van die brood en in die gebede. En vrees het op elkeen gekom, en baie wonders en tekens het deur die apostels plaasgevind. En almal wat gelowig geword het was bymekaar, en het alles gemeenskaplik besit. En hulle eiendomme en besittings het hulle verkoop en die opbrings onder almal verdeel, volgens wat elkeen nodig gehad het. En dag vir dag het hulle eendragtig volhard in die tempel en van huis tot huis brood gebreek en hulle voedsel met blydskap en eenvoudigheid van hart geniet, terwyl hulle God geprys het en in guns was by die hele volk. En die Here het daagliks by die gemeente gevoeg die wat gered is.

Let op die woorde “en hulle het volhard in die leer van die apostels”. Hulle het nie afgewyk van dit wat Jesus en die apostels hulle geleer het nie. Hulle het daarby niks bygevoeg nie en niks weggeneem nie.

Let op die woorde “in die gemeenskap en in die breking van die brood en in die gebede” Hulle het ook volhard in die gemeenskap met mekaar en van huis tot huis brood gebreek. Dit spreek van wedersydse interaksie op informele vlak.

Let op die woorde “En almal wat gelowig geword het was bymekaar”. Dit dui weereens op interaksie en ‘n gedeelde gemeenskapslewe. Nie net ‘n Sondagoggend bymekaarkom ervaring nie.

Romeine 16: 3-5

Groet Priscilla en Aquila, my medewerkers in Christus Jesus, wat vir my hulle lewe gewaag het; nie ek alleen dank hulle nie, maar ook al die gemeentes van die heideneGroet ook die gemeente by hulle aan huis.

Kolossense 4:15

Groet die broeders in Laodicea en Nimfas en die gemeente wat in sy huis is.

Die Skrif is ook baie duidelik oor waar die gelowiges bymekaargekom het. Aanvanklik het hulle ook in die Joodse sinagoges en die Joodse tempel bymekaargekom in ‘n poging om die Jode te beweeg om die Christelike geloof aan te neem, maar is later deur die Jode, wat die Christelike geloof verwerp het, vervolg en het toe net in huise bymekaargekom. Die belangrikste faktor was egter die feit dat hierdie gemeentes ’n eenvoudige ongekompliseerde gemeenskapslewe met mekaar gedeel het terwyl hulle saam net om Jesus Christus gegroepeer het.

Hierdie Skrifgedeeltes is net om ‘n idee te gee van hoe die Nuwe-Testamentiese kerk daar uitgesien het. En so het die suiwer kerk, wat uit Jesus gebore is as ‘n lewende organisme, wat lewe en asemhaal, gefunksioneer vir ongeveer 300 jaar. Daar het weliswaar ongewenste afwykings reeds in die eerste eeu na Christus begin posvat. Die ongekunstelde verhoudings geloof van die vroeë kerk het egter teen 300 NC plek gemaak vir ’n godsdienstige organisasie.

Faktore wat aanleiding gegee het tot menslike instellings in die kerk

Wat die praktiese komplikasies van bogenoemde stellings was, sal ons ‘n bietjie later bespreek. Ek wil nou eers fokus op die geskiedkundige gebeure en die invloed van omstandighede waaraan die vroeë kerk blootgestel was na Jesus se opstanding en hemelvaart. Wat het met die kerk gebeur en wat het in Judea plaasgevind nadat Jesus en die fundamentele apostels die fondasie van die jong kerk gelê het?

Die kerk is gebore in omstandighede wat glad nie gunstig vir die vroeë Christene was nie. Die Jode het die Christene gehaat en wou hulle uitroei as hulle kon. Daar was dan ook van die begin af vervolgings en Christene is deur die Jode doodgemaak. Soos die kerk gegroei het en groter geword het, het die Christene al meer aandag getrek. Nie net die Jode was bewus van hierdie nuwe “kultus” nie maar ook die res van die bevolking van die Romeinse ryk het stelselmatig kennis geneem van hierdie groepie mense wat by die dag meer en meer geword het.

Judea was in hierdie tyd deel van die groot en magtige Romeinse ryk wat die aanbidding van baie gode toegelaat het en eintlik gepromoveer het. Hoe meer gode hoe beter vir almal. Geen geloof was vervolg of verbied nie. Tydens die kerk se geboorte en die aanvanklike verspreiding van die Christene het die Jode, wat net een God aanbid het, die aandag van die Romeinse imperialistiese heersers getrek. Hulle het geweier om offers aan ander gode te maak en het ook geweier om voor die Romeinse keisers te buig of om hulle te aanbid. Romeinse keisers was nie tevrede hiermee nie en eventueel het hulle die Jode begin vervolg. Dit het ernstige skade aan die verhouding tussen die Jode en die Romeine veroorsaak.

Die Jode was verantwoordelik vir bloedige opstande in 66 NC, 115 NC en 132 NC. Die eerste groot opstand is in die dae van keiser Vespasian in 70 NC deur sy oudste seun, Titus, onder beheer gekry. In die proses is Jerusalem en die tempel van God vernietig en meer as ’n miljoen Jode doodgemaak. Meer as een honderd duisend Jode is gevange geneem en regoor die ryk as slawe verkoop. Hierdie was die begin van die oordeel van God oor Israel omdat hulle sy Seun Jesus verwerp het en doodgemaak het. Dit het presies gebeur soos Jesus dit voorspel het. Die Joodse Christene het natuurlik hierdie oordeel oor Israel vrygespring omdat hulle deur die Heilige Gees op wonderbaarlike wyse uit die betrokke stede en streke verwyder is (Christene het profesieë ontvang en is deur die Heilige Gees gelei om die betrokke areas te verlaat voor die slagting sou plaasvind).

In 115 NC het die Jode weer teen die Romeinse ryk in opstand gekom wat teen 117 NC in bedwang gebring is. Hierdie opstande was vir die Romeine ’n ernstige frustrasie. Keiser Hadrian het Jerusalem ’n paar jaar later, in 130 NC, weereens besoek en met die onderdrukking van hierdie Joodse opstand en ook tydens hierdie besoek nog sout in die Jode se wonde gevryf. In die proses het hy die volgende veranderings aangebring:

Hy het Judea ’n Romeinse provinsie gemaak.

Hy het Jerusalem se naam na “Alia Capitolina” verander.

Hy het die stad aan die god Jupiter toegewy.

Hy het ’n heidense tempel vir Jupiter in die plek van die Joodse tempel gebou.

Hy het die besnyding van Joodse seuntjies heeltemal verbied.

Weereens was die Romeinse ryk en die keiser ’n instrument in God se hand, net soos God die Assiriërs in die Ou Testament gebruik het om die oordeel, wat Jesus oor die Jode uitgespreek het, te voltrek. Dié keer was die doel om die Israeliete nie meer toe te laat om hulle uitgediende geloof te beoefen nie. Jesus het die wet vervul en die geloof uit genade deur die verlossingswerk van Jesus het Judaïsme verewig vervang.

Die verhouding tussen die Jode en die Christene was teen hierdie tyd reeds lankal onherstelbaar. Romeinse onderdrukking het die uitlewing van die Joodse geloof heeltemal vernietig. Die Jood kon nie meer op enige wyse sy Joodse tradisies en godsdienstige rituele beoefen nie. Dit het aanleiding gegee tot die uitbreek van die laaste Joodse opstand in 133 NC. Aanvanklik het die Jode sukses gehad maar mettertyd is hulle in bedwang gebring. Teen 135 NC was die oogmerk van die Romeinse ryk om die Jode nie net in bedwang te bring nie maar om hulle totaal uit te roei. Hulle het op hierdie stadium genoeg probleme van hierdie klein bevolkings groepie verduur. Dit terwyl Judea as ’n Romeinse provinsie nie juis ’n baie goeie aanwins vir die Romeinse ryk was nie. Met die vorige opstand het keiser Hadrian hulle geloof verban, met hierdie laaste slag wou hy nie net hulle geloof totaal vernietig nie maar Jerusalem en die Jode totaal van Joodse bodem afvee. Die Jode moes geen simpatie van die Romeinse ryk verwag nie en hulle het dit ook nie gekry nie. Die slagting wat gevolg het was ’n volslae oorwinning vir die Romeinse ryk en het katastrofiese gevolge vir die Jode gehad:

Meer as ’n halfmiljoen Jode is doodgemaak.

Nie een enkele Jood was toegelaat om in Alia Capitolina (Ou Jerusalem) agter te bly nie.

Vir baie jare was Jode nie eens toegelaat om die stad te besoek nie.

Jode is uit die provinsie uit verban en oor die hele Romeinse ryk verdryf en verstrooi.

Judea se naam is na Palestina verander.

Alia Capitolina is met Greco-Romeine bevolk.

Die Joodse geloof is weereens in totaliteit verban insluitende die besnyding van babas.

Enige Jood wat gevang word enige Joodse godsdienstige rituele beoefen sou onmiddellik doodgemaak word.

Die gebruik van die Tora (Wet van Moses) is verbied en is deur Romeinse soldate op die Tempelberg aan die brand gesteek.

Keiser Hadrian het basies ’n einde gemaak aan die Joodse geloof en aan die Ou-Testamentiese Joodse nasie. Niks daarvan het oorgebly nie. Dit is om hierdie rede dat die Joodse gesegde “May his bones be crushed”, verwysend na keiser Hadrian, ontstaan het. Die Joodse staat en die Joodse nasie sou eers baie jare later, ongeveer 1500 jaar later, weer op die toneel van wêreldgeskiedenis verskyn.

Jy kan jou indink dat die Christene ook nie in hierdie tyd baie gewild was nie. Hulle was as Jode (verwysend na die Joodse geloof) gesien omdat die deursnee Romeinse burger nog nie besef het dat die Jode eintlik twee verskillende gelowe aangehang het nie. Hulle het egter mettertyd die verskille begin raaksien. Hoewel die Christene nie deel was van die ampere uitwissing van die Joodse volk nie, was hulle tog ook eventueel as gevolg van hulle monistiese geloofsoortuigings vervolg.

Die Romeine was baie bygelowig en wou niks doen wat die gode kwaad maak nie. Die algemene gevoel was dat hierdie nuwe sekte of godsdiens, verwysend na die Christene, wat weier om aan die gode te offer almal se dood gaan veroorsaak en baie ellende oor die Romeinse ryk gaan bring as hulle nie tot gehoorsaamheid gedwing word nie. Die gode moet ten minste met eerbied behandel word.

Baie van die keisers het Christene vervolg: Nero, Domitian, Maksimin, Decius, Diocletian, Galerius en nog ander Romeinse keisers en Romeinse burgers het gedeel aan hierdie ongenaakbare wrede praktyk. Veral Nero, Galerius en Diocletian was verantwoordelik vir baie wrede vervolging. Van hierdie keisers het die Christene gehaat met ’n passie en wou hulle uitroei, van hulle wou die Christene net oorreed om die gode te eerbiedig sodat geen oordele die ryk oorval nie. Party keisers was eenvoudig net boos, bloeddorstig en kranksinnig. Wat ook al die rede of motivering; tussen 1 tot 3 miljoen Christene is oor ’n periode van ongeveer 250 jaar wreed vervolg, gemartel, aan die brand gesteek, in die arenas vir wilde diere gegooi, onthoof, aan stukke gekap en opgesny. Dit was waarlik ’n wrede tyd.

Wanneer ons die Nuwe Testament lees, veral die sendbriewe van Paulus en die ander apostels, moet ons nie van hierdie omstandighede waarin die vroeë kerk haar bevind het vergeet nie. In hierdie tyd het die kerk egter vinnig en dinamies gegroei. Die kerk kon nie vernietig of gestuit word nie. Hoe meer vervolging daar was hoe meer het die gelowiges hulle geloof gekoester en geweier om hul God te verloën. Dit was waarlik inspirerend en God het net meer en meer Romeinse burgers, ook vooraanstaande mense, by die kerk geledere toegevoeg.

Die kerk het egter in hierdie donker tye van vervolging ’n wonderwerk nodig gehad. Christene was werklik baie kwesbaar en aan die genade van Romeinse keisers en staatsamptenare oorgelaat. Die Christene was soos skape wat na ’n slagpale gelei word. Die wonderwerk het in 312 NC gekom. Die eerste keiser wat homself bekeer het, Konstantyn, het sy opwagting in wêreldgeskiedenis gemaak. Hy sou die vervolging van die Christene onmiddellik staak nadat hy aan bewind gekom het.

Konstantyn wat homself tot die Christelike geloof bekeer het, ’n gebeurtenis waarvan ons geen besonderhede van het nie, het in 312 NC die keiserlike troon betree. Hy het onmiddellik die Christelike geloof deur wetgewing beskerm. Hy het die Edik van Milaan bekragtig wat basies die Christelike geloof gewettig het. Hy het letterlik so ver gegaan as om die Christelike geloof die amptelike godsdiens van die hele Romeinse ryk te maak. Selfs die besittings van vervolgde Christene moes aan hulle teruggegee word. Konstantyn was op daardie stadium die keiser van die Oostelike deel van die Romeinse ryk terwyl Maksimin die keiser van die Westelike Ryk was. Maksimin was nie ’n Christen nie en was letterlik deur Konstantyn “gedwing” om die Christelike hervormings wat hy in die Oostelike Ryk ingestel het, ook in die Westelike Ryk in te stel. Maksimin het dit noodgedwonge uitgevoer om goeie betrekkinge met Konstantyn te handhaaf. So het Konstantyn dan toe ’n beskermer van die Christelike geloof geword. ’n Paar jaar later het Maksimin hom egter nie meer aan hierdie hervormings gesteur nie en teruggekeer na die ou imperialistiese siening met betrekking tot die Christelike geloof. Konstantyn het noodgedwonge teen hom opgetrek en hom op die slagveld verslaan. Hy het weereens die Edik van Milaan in die Westelike Ryk heringestel en die skade wat Maksimin veroorsaak het weer herstel.

Die Christelike geloof het alle vlakke van die samelewing geïnfiltreer en mense van alle vlakke, sosiale groeperinge en volke het hulle tot die Christelike geloof bekeer. Selfs Romeinse soldate, staatsmanne, politieke leiers en die aristokrasie het hulle tot die Christelike geloof bekeer. Die kerk het letterlik in die Romeinse ryk gefloreer.

Die bekering van Konstantyn en sy opgang tot keiser van die Romeinse ryk was vir die Christendom waarlik ’n keerpunt in die geskiedenis van die kerk. Die een oomblik is Christene bitterlik vervolg en hulle geloof onwettig, die volgende oomblik is die bordjies heeltemal verhang. Die Christelike geloof het nie net die amptelike geloof van die hele Romeinse ryk geword nie, maar alle ander gelowe is onwettig verklaar en verban.

In die loop van die jare was daar verskillende keisers in beheer van die Westelike en die Oostelike gedeeltes van die Romeinse ryk. Die Christen keisers het die Christelike geloof beskerm en die heidense keisers wou dit vernietig. Julian was onder andere ’n keiser wat met ’n groot ywer gepoog het om die werk van Konstantyn in die hele Romeinse ryk ongedaan te maak. As hy nie so gou nadat hy die keiserlike troon bestyg het in ’n veldslag dood is nie, sou dit swaar met die kerk gegaan het.

Hoewel Konstantyn se aandeel in die vestiging van die Christendom in die Romeinse ryk van onskatbare groot waarde vir die kerk was, is daar ook besluite geneem en veranderings in die aard en struktuur van die kerk gemaak wat die liggaam van Christus baie negatief beïnvloed het. Die kerk is nie toegelaat om as ’n lewende organisme voort te bestaan nie. Daar was ongelukkig voor Konstantyn reeds mense in die kerk wat begin het om van die leer van die apostels af te wyk. As die kerk nog onder normale omstandighede in staat was om hierdie vals evangelie en leringe die hoof te bied, was dit nou onmoontlik. Om die kerk te beskerm het Romeinse Keisers ongelukkig hulle gesag misbruik. Die kerk sou nou ’n organisasie word onder menslike beheer en is bestuur volgens wêreld sisteme. Presies dit waarteen Jesus die dissipels gewaarsku het, het nou gebeur.

Die instelling van die Christelike geloof as amptelike godsdiens van die Romeinse ryk en die Romeinse keisers se gesindheid van “beskerming” van die Christelike geloof het die groot faktore geword wat tot die totstandkoming van die institusionele kerk gelei het. Die kerk en die staat het van die begin af nou saamgewerk. Dit was nooit ’n amptelike besluit nie maar gebeure in die kerk en in die staat (regering) het stelselmatig daartoe aanleiding gegee. Die kerk het soos die staat begin opereer en baie staats praktyke en gebruike is oorgeneem.

Partykeer is die keisers deur kerkleiers in hulle onderlinge konfrontasies betrek en ander kere het keisers hul neuse in kerksake ingedruk. Ook die teenoorgestelde het gebeur: Omstandighede het partykeer kerkleiers in staats kwessies ingetrek. Hoe dit ook al sy, baie besluite aangaande kerksake en gebruike was deur die keisers ingestel. Dit was soos staatswette ingestel en niemand kon iets daaraan doen nie. Kerkleiers is deur keisers aangestel en korrupsie het stelselmatig die kerk kragteloos gemaak. Biskoppe en ander kerkleiers het baie keer hulle posisies in die kerk gekoop. Pouse en ander kerkleiers het in die loop van die jare net so korrup soos die keisers en ander staatsamptenare geword. Politieke groeperinge in die kerk het ontstaan en mense in invloedryke posisies is teen mekaar afgespeel. Daar was selfs ook tye toe die staat en die kerk deur die keiser beheer was en ook tye toe die pous die kerk en die staat beheer het.

In die Oostelike Romeinse ryk was die posisie van die keiser onteenseglik en amptelik aanvaar as die hoof van die kerk. Keisers is beskou as instrumente van die Allerhoogste God wat die kerk moes beskerm teen vervolging en wat sekere geloofsoortuigings moes implementeer en beskerm. Die Westelike keisers het dieselfde gesindheid gehad maar dit is baie meer diplomaties uitgevoer as gevolg van teenkanting van die pouse. Hoe dit ook al sy, die keisers het egter hierdie selfaangestelde posisie misbruik en ook vir eie gewin aangewend. Politieke belange en korrupsie het sy tol in die kerk geëis. Die organiese bruid van God is verander in ’n georganiseerde godsdiens, ’n menslike instelling.

Eventueel het daar ’n breuk tussen die Oostelike Ryk en die Westelike Ryk plaasgevind. Parallel daarmee was daar ook die breek tussen die onderskeie kerke. Die Westelike kerk (Katolieke kerk) en die Oostelike kerk (Grieks-Ortodokse kerk) het in die loop van die jare uitmekaargedryf as gevolg van leerstellige verskille en eventueel was die verhouding tussen die twee groepe onherstelbaar. Ernstige leerstellige verskille het beide kerk groepe ook van binne geteister. Besluite is sommer deur keisers afgekondig en geïmplementeer en kerkleiers het hul voorbeelde gevolg.

Dit is dan in hierdie omstandighede wat die aftakeling van die kerk plaasgevind het. Die goeie werk wat Konstantyn begin het, wat werklik ’n Goddelike ingryping was het ’n lelike nadraai gemaak wat baie skade aangerig het. Die ligpuntjie was dat vervolging darem aan ’n einde gekom het.

As ons dit wat ons vandag in die institusionele kerk sien beoordeel, moet ons nooit hierdie geskiedkundige gebeure in die Romeinse ryk vergeet nie. Na aanleiding van hierdie agtergrond dink ek u sal dalk nie verras wees om te hoor dat die meeste van wat ons vandag in ons Christelike gemeenskappe doen geen Skriftuurlike gronde daarvoor het nie. Dit sluit die meeste van die aktiwiteite in kerkdienste in – die erediens, die opleiding en die aanstelling van leiers in die kerk, die geboue wat ons gebruik, die manier hoe fondse ingesamel word, die roetines en programme wat in jeug bediening gebruik word, die manier hoe musiek in dienste aangewend word, die rentmeesterskap van God se geld, die manier hoe evangelisasie uitreikings uitgevoer word, gemeente interaksie buite die erediens, ens.

Vanaf die einde van die tweede eeu het die mens veranderinge oor ‘n lang tydperk ingestel. Dit was hierdie menslike instellings wat die kerk tot in sy wese in ‘n organisasie verander het. Dit het stelselmatig die lewende organisme binne-in die institusie doodgedruk. Die groot menslike “inspuiting” het hoofsaaklik in die dae van Konstantyn en die ontplooiing van die Katolieke kerk begin. Gedurende die Protestante Reformasie is dit verder gevoer en gedurende die dae van die Herlewings predikers is dit nog verder gevoer. Hoewel die laaste twee bewegings ietwat van ‘n restourasie op sekere gebiede gebring het, het hulle ook in die proses van die oorspronklike veranderings nog verder gevoer en selfs nuwe veranderings geïmplementeer.

Daarmee het die kerk nie meer gebly by die leer van Jesus Christus en die apostels nie. Paulus en Petrus het albei voorspel of moet ek eerder sê albei geprofeteer dat die kerk orals ingesypel gaan word deur valse profete wat verleidende geeste en leerstellings van duiwels gaan aanhang en gaan instel. Hulle sal kinders van die Here verbied om te trou en om sekere voedsel te eet. Hulle sal menslike tradisies en heidense gelowe hoër ag as die woord van God. Die kerk sal deur die geveinsdheid van leuenaars wat gebrandmerk is in hulle eie gewete verlei word en uitgelok word om hierdie valshede aan te hang (1 Tim 4) Ons lees ook daarvan in Kol 2:23

Wat, alhoewel dit ’n skyn van wysheid het, in eiesinnige godsdiens en nederigheid en in gestrengheid teen die liggaam, geen waarde het nie, maar strek tot die versadiging van die vlees.

Ook 2 Petrus 2:1-3

…net soos daar onder julle valse leraars sal wees wat verderflike kettery heimlik sal invoer en ook die Here wat hulle gekoop het, verloën en ’n vinnige verderf oor hulleself bring; en baie sal hulle verderflikhede navolg en om hulle ontwil sal die weg van die waarheid gelaster word; en uit hebsug sal hulle met verdigte woorde voordeel uit julle trek…

Uit hierdie Skrifgedeeltes kan ons duidelik sien dat die kerk van die begin af deur valse profete en mense met duistere motiewe geteiken is om valshede in te bring. Petrus noem dit “heimlik invoer”. Paulus noem dit “eiesinnige godsdiens”. Hier staan dit wit op swart. Dit was voorspel en dit het gebeur. Binne ’n paar jaar na Paulus en Petrus hierdie woorde geskryf het, het hierdie eiesinnige godsdiens met vuur en vlam sy vernietigingswerk begin uitvoer. Dit wat in Paulus se dae reeds sigbaar was en reeds kop uitgesteek het, het nou met alle mening orals in die kerk posgevat. Toe die Katolieke kerk eers ontplooi is en ’n staatsbeheerde organisasie geword het, kon niks dit meer keer nie. Hulle het mense begin verbied om te trou, hulle het allerhande reëls en regulasies ingevoer, hulle het met verdigte woorde uit hebsug voordeel uit die mense getrek met hulle “koop jou saligheid met geld” leerstellings. Hierdie Katolieke leiers (biskoppe, pouse en ander leiers) het die hiërargiese sisteem van die wêreld in die kerk ingevoer. Dit was wel amptelik ingestel deur Konstantyn maar dit is presies wat hulle wou gehad het. Hulle het selfs hulle posisies met geld gekoop. Hulle was baie keer nie eens geredde kinders van God nie. Hulle het die kerk gevat tot op ’n punt waar dit deur soveel politiek, korrupsie en ongerymdhede deurtrek was dat dit nie van ander instansies of van die staatsregering onderskei kon word nie.

Die kerk was ast’ware deur hierdie mense geskaak en op sleeptou geneem. Hulle het nie meer by die leer van die apostels gehou nie. Hulle het daarvan afgewyk. Die leer van die apostels was amptelik aanvaar as die ware suiwer woord van God. Dit was die fondament waarop die kerk gebou is. Ons lees daarvan in Ef. 2:19-20

So is julle nie meer vreemdelinge en bywoners nie, maar medeburgers van die heiliges en die huisgenote van God, gebou op die fondament van die apostels en die profete, terwyl Jesus self die hoeksteen is

Hierdie mense het nie gebly by die leer van die apostels soos die eerste gelowiges nie. Handelinge 2:42 bevestig dit:

En hulle het volhard in die leer van die apostels en in die gemeenskap en in die breking van die brood…

Binne ’n eeu of twee was die ware gemeenskap van die heiliges; ’n diepe verhoudings geloof, vervang met ’n oppervlakkige eiesinnige godsdiens. Gaan lees die geskiedenis van die kerk as jy naakte besonderhede daarvan wil weet. Ek het nou die dag ’n baie interessante potgooi oor die kerkgeskiedenis op “iTunes” raakgeloop: “Lance Ralston se Communio Sanctorum, History of the Christian church”. Dit is ’n kort oorsig van die kerkgeskiedenis en die episodes is maar so 20 min elk wat dit baie maklik maak om te volg. Dit is gratis en die klankgehalte is uitstekend. Luister gerus daarna as jy meer oor die kerkgeskiedenis wil weet.

In die eerste 300 jaar van die kerk se bestaan was die Romeinse ryk deurtrek met heidense godsdiens. Toe die Rooms-Katolieke kerk in die vierde eeu ontplooi is, het dit dan ook baie heidense en Joodse praktyke in die Katolieke kerk opgeneem. Hulle het ‘n stelsel van professionele leierskap ingestel, heilige geboue is in gebruik geneem, die branding van wierook in dienste is ingestel, heilige maagde is in plek gesit, die Here se verbond maal is verander in ‘n misterieuse ritueel, en so meer.

Die volgende gedeelte in die Huiskerk handleiding is ‘n lys van praktyke wat in die loop van die jare in die kerk opgeneem is. Let wel, die meeste van hierdie praktyke is heidense praktyke.

Wie het wat verander?

Ek wil ’n baie goeie boek oor menslike instellings in die Christelike kerk sterk aanbeveel: Pagan Christianity? Exploring the roots of our church practices, Frank Viola and George Barna, http://www.frankviola.net/

In die boek word al die institusionele kerk leerstellings en afwykings in die loop van die jare breedvoerig bespreek. Ek wil self net ’n kort oorsig daarvan weergee:

Die Kerk Gebou

Die eerste kerkgebou is onder Keiser Konstantyn in 327 NC gebou. Die eerste boustyle is ontleen aan die Romeinse basiliek styl wat grotendeels die styl van die Romeinse staatsgeboue was. Dit was weereens ontleen aan die Griekse heiden tempels – Toe Jesus op die toneel verskyn het, het Hy drie elemente van die Joodse geloof beëindig: die tempel, die priester orde en diere offers. Hy het al drie in Homself vervul. Hy is die Tempel van God, Hy is ons Hoëpriester en Hy is die Lam van God wat eenmalig vir ons geoffer is. Die Christelike geloof het daarmee die enigste geloof geword wat nie hierdie drie elemente het nie. Jesus het twee stellings gemaak wat twee uiteenlopende reaksies tot gevolg gehad het: Die Jode het baie kwaad geword toe Hy gesê het dat as die tempel afgebreek word, Hy dit binne drie dae weer sou bou (verwysend na sy liggaam op die kruis). Teenstrydig daarmee het die Samaritaanse vrou dit bloot net aanvaar toe Hy gesê het dat God nie meer in Jerusalem in die tempel of op die berg in Samaria aanbid sou word nie, maar dat hulle die Vader in gees en in waarheid sou aanbid waar hulle ook al bymekaarkom of waar hulle ook al is.

Heilige Geboue

Soos ons kan sien het die institusionele kerk geboue begin gebruik hoewel dit nie so was onder die eerste gelowiges nie. Hulle het in huise bymekaargekom omdat die kerk ’n familie is. Die straat, die sportveld die markplein en die huis is kenmerkend en eie aan die kerk of familie van God. Die Katolieke het selfs sover gegaan om hierdie geboue te heilig. Soos die heidene het hulle van hierdie kerkgeboue op die grafte van Christelike martelare gebou en as gevolg daarvan is hierdie kerkgeboue as heilig beskou en verklaar. Verskillende heidense gelowe se tempels is op heidense godsdienstige leiers se grafte gebou en as gevolg hiervan heilig beskou. Die Katolieke Christene het hierdie gebruik in die 3de en 4de eeu in gebruik begin neem – Die liggaam van Christus is heilig. Daar bestaan nie heilige geboue nie, net heilige mense. Ons is saam met Jesus die tempel van God. Hy die hoof en ons die liggaam.

Die Herders Stoel

Die gebruik van die herder stoel is ontleen aan die biskopstroon. Dit was afkomstig van die regter se stoel in die Romeinse Hof. ‘n Hedendaagse gebruik is om ‘n groter stoel vir die Pastoor beskikbaar te maak, gewoonlik agter die kansel. Dit is in gebruik geneem om die belangrikheid van posisie te beklemtoon. Omdat daar nie voorheen posisies in die kerk was nie, moes praktiese gebruike wat dit beklemtoon ingestel word.

Belasting-kwytskelding vir Kerke en Kerkleiers

Konstantyn het in 313 NC aan kerkleiers belasting-kwytskelding gegee. ‘n Voorreg wat heidense priesters reeds ’n geruime tyd geniet het. Hy het ook dieselfde status aan kerke gegee in 323 NC. Hierdie toegewings was gemaak om die vennootskap tussen kerk en staat te versterk.

Gebrandskilderde kleur glas Vensters

Eerste in gebruik geneem deur Gregory van Tours en vervolmaak deur Suger (1081-1151), kloostervoog van St. Denis.

Gotiese Katedrale

Hierdie spookagtige boukuns volgens die heidense filosofie van Plato is in die 12de eeu in gebruik geneem.

Die Kerktoring

Gewortel in ou Babiloniese en Egiptiese argitektuur en filosofie was die kerktoring ‘n Middel eeuse uitvindsel wat populêr gemaak is en gemoderniseer is deur Sir Christopher Wren in London in 1666. Die toring is ontleen aan heidense gelowe.

Die Kansel

Die kansel is reeds in 250 NC in gebruik geneem. Dit was afkomstig van die Griekse ambo wat ‘n kansel was wat deur die Grieke en die Jode gebruik is vir toesprake. In die Christelike kerk was nie van preekstoele gebruik gemaak nie omdat daar nie tydens die byeenkomste gepreek is nie. Almal het op gelyke vlak saam deelgeneem deur middel van die gawes van die Gees. Daar was wel op straat gepreek maar hierdie prediking was uitsluitlik evangelisties van aard.

Kerkbanke

Het in Engeland in die 13de eeu ontstaan.

Die Sondagoggend Orde van Aanbidding

Die volgorde van aktiwiteite tydens die Sondagoggend diens is in die sestiende eeu ontleen aan St. Gregory se misdiens (altaardiens) en verder is hersiening aan die volgorde gemaak deur Luther, Calvyn, die Puriteine, die Vrye kerk tradisie, die Metodiste, die Herlewings predikers en die Pinkster beweging. In die loop van die jare het nuwe gebruike al meer posgevat en is alles saamgevoeg en het die orde van aanbidding soos ons dit ken, tot stand gekom. Hierdie orde van aanbidding het die vrye funksionering van die hele gemeente deur middel van die gawes van die Gees vervang.

Die Sentralisering van die Kansel in die Aanbiddings orde

Die sentralisering van die kansel in die aanbiddings orde is deur Martin Luther in 1523 ingestel. Daarmee het die preek, gelewer deur ‘n enkele persoon (Pastoor) soos ons dit vandag ken, die mees belangrike liturgiese aktiwiteit in die gemeente samekoms geword. Die preek het stelselmatig prominensie ingeneem namate predikers hierdie kuns vervolmaak het.

Brandende Kerse op die “Verbond Maal Tafel” en die Branding van Wierook

Die nagmaal tafel is deur Ulrich Zwingli in die sestiende eeu in gebruik geneem. Brandende kerse is in die seremoniële hof van die Romeinse keisers in die vierde eeu gebruik. Dit is dan ook oorgebring na die verbond maal tafel.

Die Here se Verbond Maal kwartaalliks geneem

Ingestel deur Ulrich Zwingli in die sestiende eeu. As gevolg van die groot gemeentes kon die Here se liefdesmaal as ’n volledige familie maal nie meer geniet word nie. Dit moes vir praktiese doeleindes nie meer ’n volledige maaltyd wees nie maar net ’n ritueel, en dan moes dit ook nog drasties afgeskaal word.

Die Gemeente wat Staan en Sing wanneer die Leiers inkom

Ontleen aan die seremoniële hof van die Romeinse keisers in die vierde eeu. Dit is ook deur Calvyn in die Protestantse liturgie geïmplementeer. Baie van die Romeinse staats gebruike is in die kerk geïmplementeer omdat hulle so na aan mekaar gefunksioneer het.

Arriveer by die “Kerk” met ‘n Somber/Respekvolle Gesindheid

Gebaseer op die Middel eeuse oogpunt van vroomheid. In Protestantse dienste geïmplementeer deur John Calvyn en Martin Brucer. Die kerk was nie meer ’n vrolike familielewe nie maar het toe reeds ontaard in ’n formele seremoniële godsdiens.

Veroordeling en Skuldgevoel oor die Mis van ‘n Diens

Deur die Nuwe Engelse Puriteine in gebruik geneem in die sewentiende eeu. Hulle het gemeente lede boetes opgelê en selfs gemartel as hulle dienste gemis het.

Die lang Herders gebed wat die preek voorafgaan

Ingestel deur die sewentiende-eeuse Puriteine. Hierdie herders gebed het al meer prominensie ingeneem omdat dit weereens die status van die enkel herder moes beklemtoon. Net die herder van die gemeente het die outoriteit en die status gehad om te bid. Sy gebed is kragtiger as die gewone mens se gebed wat op sy beurt weer die gemeente afhanklik van die herder moes maak. Weereens ’n bose kringloop om die kerkleiers op ’n hoër trappie te plaas en uiteindelik ’n tussenganger tussen God en die gewone mense te maak.

Die Herders Gebed uitgespreek in “Elizabethan English”

Ingestel deur die agtiende-eeuse Metodiste.

Die algemene doelstelling om te preek vir die redding van individuele siele

In gebruik geneem deur agtiende-eeuse Herlewings predikers. Die mens is al meer beïnvloed om sy geloof op ’n individualistiese grondslag te beoefen. Jy ontmoet jou “persoonlike” verlosser. Jy dien jou God op ’n “persoonlike” manier. Jy trotseer die lewe met sy uitdagings individueel. Jy leef jou geloof “persoonlik” uit. Alles het individualisties geword. Die gedeelde gemeenskapslewe van die familie van God het nie meer bestaan nie. (Lees Handelinge 2:42-47)

Die Altaar uitnodiging (Altar Call)

Ingestel deur die sewentiende-eeuse Metodiste en populêr gemaak deur Charles Finney. In die vroeë kerk was daar nie altaar oproepe nie. Wanneer ’n persoon hom bekeer het, wanneer Hy Jesus wou volg, het hy dit gedoen deur gedoop te word. Die doop was die bekerings daad. “Ek volg Jesus deur die water”. Hierdie daad het die “verklaring” gemaak. Jesus het byvoorbeeld vir die ryk jong man gesê: Verkoop jou goed en volg my. Hy het dit ook vir ander gesê. Voor die sewentiende eeu was daar nie altaar oproepe nie.

Die Kerk Bulletin (geskrewe liturgie)

Dit vind sy oorsprong in 1884 nadat Albert Blake Dick sy dupliseer masjien uitgevind het. So rigied was die orde van aanbidding dat jy dit vooruit kon tik. Jy kon dit ast’ware in klip graveer.

Die “Solo” Verlossing Lied, Deur-tot-deur Evangelisasie, Evangelistiese Reklame Veldtogte

Ingestel deur D. L. Moody. Hierdie was alles deel van die individualisering van die kerk. Dit was ook menslike metodes om sekere leemtes te vul. Omdat die kerk nie meer gefunksioneer het soos Jesus en die apostels dit ingestel het nie, het sekere dinge agterweë gebly en het sekere dinge prakties onmoontlik geword. Dit moes met alternatiewe metodes vervang word.

Buig die Hoofde met oë toe en die Oplig van ‘n Hand in reaksie op ‘n Verlossings boodskap

Ingestel deur Billy Graham in die twintigste eeu. Weereens alternatiewe metodes wat as gevolg van die groot skares aangepas moes word. Bedienaars in die vroeë kerk sou in hulle tyd net gesê het: “Die wat Jesus wil volg, kom ons gaan doop julle” en begin aanstap het rivier toe.

Die Evangelisasie van die Wêreld in een Generasie Slagspreuk

Deur John Mott in 1888 begin.

Die “Solo” Sang of Speel van ‘n Liedjie terwyl die Kollekte opgeneem word

Ingestel deur die twintigste-eeuse Pinkster beweging.

Die Hedendaagse Preek

Ontleen aan die Griekse drogredenaars en filosowe wie meesters was van die redenaarskuns en welsprekendheid. Dit is in die kerk populêr gemaak deur John Chrysostom en Augustine (Die Greco-Roman sermon). Wanneer die Nuwe Testament van preek praat is dit uitsluitlik vir evangelisasie doeleindes bedoel. Die woord vir “preek” in die Grieks beteken “proklameer” en “verklaar” orals waar julle gaan dat Jesus Christus die Seun van God is. “Proklameer” en “verklaar” dat Hy met sy bloed vir ons betaal het en dat Hy ons Verlosser is. Hoofsaaklik het net evangeliste en apostels gepreek wanneer hulle ’n ongeredde gehoor of persone iewers op straat of elders toegespreek het. Dit het glad nie in die byeenkomste van die gelowiges plaasgevind nie.

Die Een-Uur Preek, Preek “crib” notas, Die Vier-deel Preek Oorsig

Ingestel deur die sewentiende-eeuse Puriteine.

Die Enkel Biskop (Voorloper van die Hedendaagse herder of Pastoor)

Ingestel deur Ignatius van Antiochië in die tweede eeu. Sy een-biskop reël het egter nie bly staan tot in die derde eeu toe dit populêr begin word het. Ouderlinge en die vyfvoudige bediening het wel in die vroeë kerk bestaan en bestaan vandag nog in die huiskerke maar was nooit ’n posisie nie. Dit was net en is steeds net ’n funksie. Ignatius het spesifiek die ouderling funksie tot ’n posisie verhoog.

Die “Covering” Leerstelling

Cyprian van Carthage, ‘n eens heidense redenaar, het hierdie vals leerstelling die eerste keer begin leer. Dit is later herlewe onder Juan Carlos Ortiz van Argentinië en ook deur die “Fort Lauderdale Five” van die Verenigde State van Amerika toe hulle die sogenaamde “Shepherding-Discipleship Movement” in die 1970’s gestig het – Hierdie vals lering, wat natuurlik glad nie Skriftuurlik is nie, is uit vrees gebore. Herders wat vir die een of ander rede gemeentelede verloor het en uit die aard van die saak ook inkomste, het, omdat hulle die ergste vrees, ook vrees by gemeentelede ingeboesem dat hulle onder hulle “covering” uit beweeg en daarmee aan allerhande “ongenoemde dinge” blootgestel is. Daar is geen Skrif om hierdie dwaalleer te regverdig nie. Daar is selfs geen Skrif wat die term “corporate anointing” regverdig nie. Die woord kom nie eens in die Nuwe Testament voor nie. Daar is net een Hoof oor die kerk en sy Naam is Jesus Christus. As kind van God is jy altyd en ten volle veilig in Hom. Hy sal jou nooit begewe of verlaat nie, waar jy ook al is. Die kerk van God is ’n geestelike wese. Dit het geen mure of strukture nie en is ook nie aan denominasies gekoppel nie. Denominasies kom van ons af, nie van God af nie. As jy Jesus Christus het, dan is jy veilig, deel van sy kerk, in die koninkryk van God en onder sy beskerming.

Hiërargiese Leierskap

In die kerk ingebring deur Konstantyn in die vierde eeu. Dit was ontleen aan die staats leierskap sisteme van die Babiloniërs, Perse, Grieke en Romeine. Dit het Ignatius se “enkel herder” leier verder gevoer tot ‘n totale piramiede (bevelsorde sisteem) soos in ‘n groot maatskappy met ‘n hoofkantoor, streke, seksies en afdelings. Die institusionele kerk het meer professioneel geword. Al meer maatreëls wat die institusie moes beheer is al hoe meer ingestel. Jesus was natuurlik nog nooit die Hoof van die institusionele kerk nie. Hy was en is steeds die Hoof van die ware geestelike kerk, ook die ware geestelike kerk binne die institusionele kerk.

Kerkleierskap gegroepeer teenoor Gewone Lidmate (Clergy and Laity)

Die woord “laity” is vir die eerste keer opgemerk in die skrywes van Clement van Rome. “Clergy” is die eerste keer opgemerk in Tertullian. Teen die derde eeu het kerkleiers reeds wêreldwyd as “Clergy” bekend gestaan. Daarmee was die Bybelse en God ingestelde broederskap verhouding van “almal op gelyke vlak” iets van die verlede.

Hedendaagse Ordinasie van Kerkleiers

Dit het sy ontstaan iewers tussen die tweede en vierde eeu. Dit was ontleen aan die Romeinse staats gewoonte om staats amptenare formeel aan te stel in staatsposte. Die idee van ‘n geordende bedienaar as ‘n “heilige man van God” kan nagespeur word na Augustine, Gregory van Nazianzus en Chrysostom – Daar is geen Skriftuurlike regverdiging vir hierdie gebruik nie. Daar is geen teken van sodanige rituele in die Nuwe Testament nie. Handoplegging om die gawes van die Gees aan te wakker of oor te dra (doping in die Heilige Gees) wat wel in die Bybel voorkom, word dikwels met sodanig rituele verwar. Handoplegging het egter niks met posisionele aanstellings te doen nie.

Die Titel “Pastoor”

Katolieke priesters wat Protestantse bedienaars geword het tydens die Martin Luther hervormings, was nie “Pastore” genoem nie tot in die 18de eeu toe hierdie Katolieke titel vervang is met “Pastoor” onder Lutherse vromes.

Christene geklee in hulle “Sondag Beste” vir Kerk

Hierdie praktyk het sy oorsprong in die laat agtiende eeu met die Industriële Rewolusie. Dit het in die negentiende eeu wêreldwyd versprei. Die opkomende middelklas kon ook nou duurder klere bekostig en het gou by hulle welaf aristokratiese medeburgers aangepas. Voor dit was byeenkomste deur Christene bygewoon in normale, gemaklike drag en selfs in werksdrag.

Kerkleiers Kleding

Hierdie praktyk het in 330 NC begin toe Christelike kerkleiers dieselfde kleding as Romeinse staats amptenare begin dra het. Eventueel teen die 12de eeu het hulle hierdie kleding selfs op straat gedra wat hulle duidelik onderskei het van die gewone mense. Kerkleiers was sinoniem met staats amptenare. Hulle het albei ‘n salaris van die staat ontvang en was maar albei in diens van die keiser. Daarom dieselfde kleredrag.

Die Hedendaagse Pastoors pak

Ontleen aan die swart mantel wat deur die Reformasie bedienaars gedra was, het die swart pak klere van die twintigste eeu wêreldwyd die tipiese kleding van die hedendaagse pastoor geword. Natuurlik het die kleding van pastore in sommige Pinkster en Charismatiese bewegings intussen meer informeel geword.

Die Kerkkoor

As gevolg van Konstantyn se begeerte om die professionele musiek wat in Romeinse Imperialistiese seremonies gebruik is na te doen, het die professionele kerkkoor tot stand gekom. Ook in die 4de eeu het Christene die kerkkoor idee ontleen aan kore gebruik in Griekse dramas en Griekse tempels. Hierdie was die begin van sangleiers. In die vroeë kerk was nie van sangleiers gebruik gemaak nie. Daar was ook nie van musiekinstrumente gebruik gemaak nie. Die musiek van die kerk was vir baie jare na Christus acapella sang.

Die Seuns Koor

Is in die 4de eeu ontleen aan die seuns kore deur heidense gelowe gebruik.

Begrafnis Optogte en Begrafnis Preke

Ontleen aan “Greco-Roman” heidense gelowe in die 3de eeu.

Die Aanbiddings Span

Hierdie praktyk is in 1965 in die “Calvary Chapel” in Amerika in gebruik geneem en is gebaseer op die sekulêre ruk-en-rol konserte.

Tiendes en Offer hande

Was nie ‘n wydverspreide Christelike instelling nie tot en met die 8ste eeu. Die 10% belasting op die “verhuring van geboue stelsel” wat gedurende die middel eeue in Europa in gebruik was, is gebruik om kerkleiers se salarisse te betaal en om ander onkoste te befonds. Later, toe die Romeinse staat nie meer salarisse aan kerkleiers wou betaal nie, is dit vervang deur die Ou-Testamentiese “tiende” sisteem te regverdig. Dít was egter die Israelitiese staat se belasting stelsel van die Ou Testament wat natuurlik ‘n God gegewe instelling was. (Onthou God was die leier van die staat Israel en die belasting was bedoel vir weduwees, arm mense, die Leviete asook vir normale staats onkoste). Israel was uniek in die sin dat die Israelitiese geloof, die tempel, priesters en die Levitiese ampte in die tempel ‘n belangrike rol gespeel het in die regering van die land – Hierdie stelsel het egter niks met die kerk te doen nie. Die Christelike geloof het heeltemal ander beginsels oor saai en maai, versorging van hulpbehoewendes, arm mense, goeie rentmeesterskap en so meer wat baie duidelik in die Nuwe Testament uiteengesit word.

2 Kor. 9:6-8

Maar dink daaraan: Wie spaarsaamlik saai, sal ook spaarsaamlik maai; en wie volop saai, sal ook volop maai. Laat elkeen gee soos hy hom in sy hart voorneem, nie met droefheid of uit dwang nie, want God het ’n blymoedige gewer lief. En God het mag om alle genade oorvloedig oor julle te laat wees, sodat julle altyd in alle opsigte volop kan hê en oorvloedig kan wees tot elke goeie werk.

Lukas 6:38

Gee, en aan julle sal gegee word. ’n Goeie maat wat ingedruk en geskud en oorlopend is, sal hulle in jul skoot gee, want met dieselfde maat waarmee julle meet, sal weer vir julle gemeet word.

Dit is baie duidelik dat ‘n mens steeds moet gee. Nie ‘n tiende nie maar soos wat jy in jou hart voorneem. Ook nie onder dwang nie. Dit is ’n vrywillige aksie en daar word glad nie fondsinsamelings projekte of aksies van enige aard in huiskerke uitgevoer nie. Finansiële bediening in die kerk vind net soos enige ander bediening plaas; deur die Jesus bediening in ons. Dit word in die hart van Christus in ons geaktiveer en nie deur druk van buite nie. In die huiskerke gee elkeen soos hy hom dit in sy hart voorneem aan die behoeftiges in die gemeente, weduwees en wees, arm mense wat op hul pad kom, evangelisasie uitreikings, kerk planting en aan elkeen soos wat die Gees hulle op die hart lê. Die gee aan armes is nie net ‘n gehoorsaamheid aan God se opdragte nie maar ook ‘n geloofsdaad om aan God te wys dat jy Hom eer en erken as jou voorsiener. Jy gee en vertrou God weer vir jou inkomste.

Omdat daar nie die duur onkostes is vir byvoorbeeld die koop van geboue, instandhouding van geboue en ander bates sowel as salarisse nie, word finansies in die huiskerke vir die regte doel aangewend.

Ek wil net noem dat institusionele kerke geld nodig het om te bestaan en te funksioneer. As jy by ‘n institusionele kerk aanbid, is dit niks minder as reg dat jy jou finansiële verpligtinge daar nakom by die betrokke gemeente waar jy aanbid soos wat van jou verwag word. Jy aanbid daar en jy ontvang jou geestelike voedsel daar. Die wet van saai en maai is steeds geldig waar jy dit ook al doen.

Kerkleiers Salarisse

Hierdie praktyk was deur Konstantyn in die 4de eeu ingestel. Die Kerkleiers is soos staats amptenare behandel en het ook salarisse van die staat ontvang. Later moes die kerk self hulle eie onkoste dra en is die Ou-Testamentiese tiende stelsel “aangepas” en regverdig om onkostes te befonds. – Voor salarisse deur Konstantyn ingestel is, het God se voltydse werkers (Vyfvoudige bediening) Hom vertrou vir voorsiening en ander het deeltydse werk gedoen om hulleself te onderhou. Hulle was nie huurlinge nie maar het God se werk vir die regte redes gedoen. Dit is ook Skriftuurlik dat ‘n voltydse werker nie geld ontvang daar waar hy bedien nie maar eerder finansieel ondersteun word deur gemeentes van ‘n ander streek wat hom gestuur het. Jy kan nie mense bedien of “dien” wat jou betaal nie. Dit hoort nie so nie. Hulle betaal jou salaris en het daarom seggenskap oor jou. Hierdie was werklik ’n beginsel wat Paulus streng in sy lewe toegepas het.

Die Kollektebord

Die offer hande bak het in die 14de eeu op die toneel verskyn en die aangee van die kollekte bord in 1662.

Die Deurwagter/Plekaanwyser (Ushers)

Het met Koningin Elizabeth I (1533-1603) van Engeland begin. ‘n Voorganger van die deurwagter; die kerk portier, het reeds in die 3de eeu sy opwagting gemaak.

Kinderdoop

Gewortel in die bygelowige oortuigings wat in die Greco-Roman kultuur hoogty gevier het is die kinderdoop in die Christelike geloof opgeneem in die laat 2de eeu. In die 5de eeu het dit volwasse doop geheel en al vervang. Eers veel later in die kerkgeskiedenis het volwasse doop weer begin toeneem.

Vervanging van onderdompeling met besprinkeling

Het in die laat Middeleeue in Westerse kerke begin.

Doop verwyderd van bekering

Het in die vroeë 2de eeu sy oorsprong as gevolg van die bygeloof dat die doop die enigste medium was vir die vergewing van sonde. Volgens hierdie wettiese bygeloof kon jy nie weer gered word as jy na jou doop weer gesondig het nie. Baie mense soos byvoorbeeld Konstantyn het die doop uitgestel tot op sy sterfbed om seker te maak hy word gered. Later is grootdoop heeltemal afgestel – In die Nuwe-Testamentiese tyd is die doop juis die “bekerings daad” gewees. Die hedendaagse “altar call” het die doop vervang. Die mense het juis met hierdie geloofstap Jesus aangeneem. Hulle was dus onmiddellik gedoop.

Die Sondaars Gebed

Het sy oorsprong met D. L. Moody maar is in die 1950’s populêr gemaak deur Billy Graham met sy “Peace with God” traktaatjie. Ook Campus Crusade for Christ het dit populêr gemaak met hulle “Four Spiritual Laws” – In die vroeë kerk was daar nie ‘n bekerings gebed nie. Mense het deur die doop Jesus begin volg. Vanselfsprekend het hulle outomaties die Here Jesus as die Seun van God en as hulle Saligmaker bely. Hoe dan anders; hulle volg Hom dan.

Die gebruik van die term “Persoonlike Verlosser”

Dit is die eerste keer deur die Herlewings predikers in die 1800’s gebruik maar is deur Charles Fuller (1887-1968) populêr gemaak – In die vroeë kerk is alles gesamentlik as ‘n gemeente of as die gemeenskap van die heiliges ervaar. Individualisme het glad nie bestaan in die vroeë kerk nie. Jesus is nie my verlosser nie. Hy is ons verlosser.

Die Here se Verbond Maal afgeskaal – Van Volle Liefdes Maal tot Seremoniële ritueel

Die praktyk is in die laat 2de eeu ingestel as ‘n resultaat van heidense seremoniële invloede – Daar was geen seremoniële rituele in die vroeë kerk nie, geen spesiale dae gevier soos Joodse feeste nie , geen Joodse gebruike soos die blaas van sofars en waai van baniere nie. Hierdie goed was of heidense gebruike of skadubeelde in die Ou Testament van dit wat Jesus kom vervul het. In Mark 14:22 het Jesus die verbond maal ingestel as deel van die normale ete. Dit was nie bloot ’n ritueel nie; dit was deel van die familie ete van die familie van God:

En terwyl hulle eet, neem Jesus brood en nadat Hy gedank het…

So bevestig 1 Kor. 11:25 dit ook:

Net so ook die beker ná die ete, met die woorde…

Die Katolieke Kweekskool

As gevolg van die Raad van Trent (1545-1563) is die eerste kweekskool gestig. Die curriculum was gebaseer op die leerstellings van Thomas Aquinas wat ‘n vermenging was van Christelike leerstellings, Aristoteles se filosofie en Neo platoniese filosofie.

Die Protestantse Kweekskool

Het begin in Andover, Massachusetts in 1808. Die curriculum was ook gegrond op Thomas Aquinas se leerstellings.

Die Bybel Kollege

Beïnvloed deur die opwekkingsbeweging van D. L. Moody, was die eerste twee Bybel Kolleges geopen in New York (Missionary Training Institute) in 1882 en in Chicago (Moody Bible Institute) in 1886 – Soos jy hier hier kan sien is amptelike opleiding vir kerkleiers ‘n baie onlangse instelling (minder as 200 jaar gelede)

Die Sondagskool

Robert Raikes van Brittanje het in 1780 ‘n Sondagskool geopen om arm kinders die basiese beginsels van opvoeding te leer. Dit het later aanleiding gegee tot die leer van Christelike of Bybelse beginsels op kinder vlak.

Die Jeug Pastoor

Ontwikkel in die stedelike gebiede van Amerika in die laat 1930’s was dit die resultaat van ‘n soeke na maniere om aan ‘n nuwe sosiale klas genoem “tieners” se behoeftes te voorsien.

Die samevoeging van Paulus se briewe in ‘n kanon en gerangskik volgens neer dalende lengte (Van die langste tot die kortste)

Het in die 2de eeu plaasgevind deur die Rooms-Katolieke kerk. Hierdie rangskikking bemoeilik die lees van die Bybel in ’n mate omdat dit die kontinuïteit van die gebeure deurmekaargooi. Dit sou baie meer sin gemaak het as dit in die volgorde geplaas was soos Paulus dit geskryf het.

Hoofstuk nommers ingevoeg in die Nuwe-Testament

Professor Stephen Langton van die Universiteit van Parys in 1227. Dit is gedoen om gedeeltes in die Bybel makliker te kry as daarna verwys word – Nie ‘n slegte voorstel nie behalwe dat sekere hoofstukke afgesny word van ‘n volgende Skrifgedeelte of ‘n vorige Skrifgedeelte wat die lees van die Bybel ‘n bietjie meer gekompliseerd maak en interpretasie kan beïnvloed.

Vers nommers ingevoeg in die Nuwe Testament

Die drukker Robert Stephanus in 1551. Dit is gedoen om gedeeltes in die Bybel makliker te kry as daarna verwys word – Nie ‘n slegte voorstel nie behalwe dat sekere verse afgesny word van ‘n volgende of ‘n vorige vers of verse wat die lees van die Bybel ‘n bietjie meer gekompliseerd maak en interpretasie kan beïnvloed. Dit dan die rede hoekom Jesus en ander Nuwe-Testamentiese skrywers net gesê het “daar staan geskryf” as hulle die Skrif aangehaal het.

Die Bybel was in die kerkgeskiedenis ook nog weggehou van God se kinders af deur die Katolieke kerk. Ongoddelike kerkleiers het gepoog om dit agter die geslote deure van kloosters eksklusief vir hulle oë alleen te hou. Hulle wou die woord van God weghou van die gewone mense. Hulle was kwansuis nie bevoegd om die woord te verstaan of korrek te interpreteer nie. Dit is dieselfde kerkleiers wat later die Christelike kerk “geskaak” het, beheer daaroor geneem het en duisende Christene tot die dood veroordeel en gemartel het. Sommige van hulle was nie Heilige Gees vervulde gelowige leiers nie; hulle was ongered, korrup, slinks en oneerlik en het verskriklike groot skade in die kerk aangerig. Dit was juis die kerk as instelling wat dit moontlik gemaak het dat sulke leiers beheer van die kerk kon oorneem. Die huiskerk daarenteen is heeltemal immuun teen hierdie tipe aanslae as gevolg van die struktuur daarvan.

Behalwe vir al hierdie instellings en veranderings genoem was daar nog baie klein jakkalsies wat die Hoofskap van Jesus en die leiding van die Heilige Gees nadelig beïnvloed het.

Die veranderinge het ‘n baie groot invloed op die kerk gehad. Die grootste ramp was natuurlik dat die “godsdiens” van die fariseërs en ander Joodse leiers weer terug op sy plek was (Reëls, regulasies, wette, konstitusies – Alles mensgemaakte verordeninge net soos die Jode gedoen het). Paulus het al probleme met Joodse bekeerlinge gehad wat die wettiese leerstellings van Judaïsme na die kerk wou oorbring. Uiteindelik het hierdie negatiewe wending in die kerkgeskiedenis ’n realiteit geword.

Die feite is onomwonde; bogenoemde hét gebeur. Dit is opgeskryf in die geskiedenis boeke van die kerk. Dit kan nie weggeredeneer word nie. Die skade deur die eeue heen is gedoen. Daaraan kan ons niks doen nie maar dit hoef nie so te bly nie. Ons kan kies om dit weer reg te stel.

God het dan ook in die loop van die jare met herstelwerk begin en is steeds besig daarmee.

The Lord has been restoring lost truths to us little by little. He started in Martin Luther’s day by restoring the foundational truth of the new birth, “the just shall live by faith” (Romans 1:17). That truth came as a shock to people back in the 1500s. Religious leaders were enraged by it. Multitudes puzzled over whether or not to believe it. Yet today, the entire evangelical Church takes that revelation for granted. We don’t argue about it anymore. We know we’re saved, not by our own works but by simple faith in Jesus. After that revelation was restored, God began adding others. Through the Pentecostal movement that emerged in the early 1900s, for example, He took us from the new birth and reintroduced the Baptism in the Holy Spirit (Mathew 3:11). Forty years later, during the great healing revival, He restored the revelation of divine healing (1 Peter 2:24). During the charismatic movement in the 1960s, He added revelations about the gifts of the Spirit (1 Corinthians 12:4-10). At the end of that decade, He taught us about the power and integrity of His written WORD and how to operate by faith in that WORD (Hebrews 4:12; Mark 11: 23-24).

– Kenneth Copeland

Vandag is God onder andere besig om die intieme “familie” verhouding van die kerk asook die ongekompliseerde huiskerk belewenis te restoureer.

Die grootste skade het natuurlik gekom met die instelling van die leiers orde van die kerk. Die Pastoor as enkel leier in die gemeente het die fokuspunt geword. Dit het die prominente figuur van die Katolieke en Protestantse geloof en ook ander denominasies geword. Dit is egter verrassend dat daar geen Skriftuurlike gronde in die Bybel voorkom vir hierdie posisie in hierdie opset nie. Trouens, die vyfvoudige bediening in sy geheel was funksioneel van aard en nie posisioneel nie. Die klem het op die funksie geval. Dit wat hulle gedoen het was die kern van hulle bediening.

Daar was geen posisionele aanstellings in die Nuwe Testament nie. Ons het as gevolg van tradisie die idee van die enkel herder en leierskap in die algemeen soos wat ons dit vandag ken, teruggelees in die Bybel in. Ons het nie gaan kyk wat die Bybel oor leierskap sê nie maar dit wat ons ken in die Bybel gaan regverdig. Ander weer het bloot net aanvaar dat dit wat ons gewoond aan is wel Bybels is. Skriftuurlik en in praktyk was herders in die Nuwe-Testamentiese tyd lokale ouderlinge en opsieners van die gemeentes. Hulle funksies het egter totaal verskil van wat ons vandag sien.

Daar was ook geen hiërargiese struktuur (piramiede struktuur) in die vroeë kerk nie. Almal was gelyk Die vyfvoudige bediening en die gemeente lede was almal op dieselfde vlak. Elkeen het maar net sy funksie uitgevoer en die gawes beoefen soos die Heilige Gees dit uitgedeel het. Niemand het outoriteit oor ander gehad nie en niemand het die gemeentes of gemeentelede beheer nie. Die apostels het nuwe gemeentes geplant maar nooit daardie gemeentes beheer of eienaarskap daarvan geneem nie.

Die enigste posisionele leier in die kerk was en is steeds Jesus Christus Homself. Hy is die Hoof van die kerk (deur die Vader aangestel) en die enigste Persoon wat outoriteit oor die kerk, gemeentes en kinders van God het. Net Hy kan instruksies gee en net Hy kan praat van Sý kerk, Sý gemeente of Sý bruid. Die kerk behoort nooit aan ons nie en ons mag nooit oor God se mense regeer soos die wêreld oor mense regeer nie. Dit is God se eiendom en dit is heilige grond.

Ignatius van Antiochië was die eerste persoon wat die betreurenswaardige pad van leierskap volgens die wêreld patroon gestap het. In die middel tweede eeu het hy daarin geslaag om in elke gemeente wat onder sy invloed was een van die ouderlinge te verhef as leier oor die ander ouderlinge. Dit was iets wat Ignatius ‘n geruime tyd gepropageer het. Tydens hierdie periode in die kerkgeskiedenis was verskillende variasies van Gnostisisme besig om die Christelike geloof in te sypel. Ignatius wou die kerk teen hierdie dwaalleringe beskerm deur ‘n “sterk” leier in elke gemeente aan te stel. Hy het gehoop dat hy deur “beheer” dwaalleringe sou kon beveg. Dit het nooit by hom opgekom dat beheer ook dwaalleringe sou kon vestig nie. Inteendeel, hierdie beheer was juis die instrument waarmee die ergste dwaalleringe in die kerkgeskiedenis geskep en gedryf was.

Hierdie aangestelde ouderling het gou bekend gestaan as “biskop” en hy het die funksies van die ander ouderlinge en die gemeente stelselmatig oorgeneem. Ignatius het die biskop se funksie stelselmatig vergroot om meer beheer te kry en die biskop posisie selfs gelyk met Christus gestel. Volgens hom het die biskop al die mag in die gemeente en moét hy absoluut gehoorsaam word. Hy moet vir alle praktiese doeleindes beskou word as die Here Homself.

Almal moet die biskop volg soos wat Jesus die Vader gevolg het. Dit was mettertyd vir die ouderlinge of gewone gemeentelede nie meer “wettig” om iemand te doop of die verbond maal te bedien nie. Wat die biskop ook al goedgekeur het, sal voor God ook welgevallig wees. Dit is goed om God en die biskop te erken. Hy wat die biskop eer, eer ook die Vader. Doen niks sonder die biskop nie. Beskou die biskop as ‘n “tipe” van die Vader.

Teen die derde eeu was dié praktyk reeds algemeen en in die vierde eeu het Konstantyn dit reg deur die bank amptelik ingestel. Alle gemeente aktiwiteite het om die biskop gedraai. Alles het deur hom gewerk. Hy het al die gemeenskaplike dienswerk van die gemeente oorgeneem en man alleen begin uitvoer. Hy was die verantwoordelike persoon. Almal het aan hom verantwoording gedoen. Hy het die gesag gedra. Die arme man is oorlaai met verantwoordelikhede wat nooit so bedoel was nie. Die negatiewe gevolge daarvan is deur die eeue duidelik sigbaar as ons kyk na die wrakke van “stukkende” herders en kerkleiers wat langs die pad gesneuwel het. Die gelowiges het passief geword en op die kerkbanke begin sit om deur hierdie leiers “bedien” te word. En natuurlik, daarmee is Jesus se instruksies oor leierskap in die kerk totaal geïgnoreer.

Too much organization has, like a straightjacket, often choked the organism for fear that something might go wrong. Fear is the opposite of faith, and not exactly a Christian virtue. Fear wants to control, faith can trust. Control, therefore, may be good, but trust is better. The Body of Christ is entrusted by God into the hands of steward-minded people with a supernatural charismatic gift to believe God that He is still in control, even if they are not.

– Wolfgang Simson

Matt. 20:25-28

Maar Jesus het hulle na Hom geroep en gesê: Julle weet dat die owerstes van die nasies oor hulle heers en die groot manne oor hulle gesag uitoefen; maar só moet dit onder julle nie wees nie; maar elkeen wat onder julle groot wil word, moet julle dienaar wees. En elkeen wat onder julle die eerste wil word, moet julle dienskneg wees; net soos die Seun van die mens nie gekom het om gedien te word nie, maar om te dien en sy lewe te gee as ’n losprys vir baie.

Let op die volgende woorde:

“heers” “gesag uitoefen” “só moet dit onder julle nie wees nie” “dienaar wees” “dienskneg wees” “dien”

Lukas 22:25-26

En Hy het vir hulle gesê: Die konings van die nasies heers oor hulle, en die wat gesag voer oor hulle, word weldoeners genoem. Maar so moet julle nie wees nie; maar die oudste onder julle moet word soos die jongste, en wie ’n leier is, soos een wat dien.

Jesus veroordeel hier baie duidelik die wêreld se leierskap sisteem.

Mettertyd is al hoe meer wêreldse metodes en strukture in die kerk ingestel. Maak nie saak hoe jy na die volgende woorde kyk nie, dit kan nooit of behoort nooit in een sin met die kerk genoem te word nie: Beplanning, strategie, outokratiese bestuurstyl, demokratiese bestuurstyl, delegasie, bosberaad, steekproewe, statistiek, reklame, reklame veldtogte, fondsinsamelings projekte, evaluasie, sekuriteit, dissiplinêre aksie soos die wêreld dit doen kompleet met industriële dissiplinêre kode, afdanking, arbeid unies, hofgedinge oor aanstellings en afdankings, vergaderings volgens wêreldse patrone, universiteit opleiding, posisionele aanstellings, onderhoude, rade en assosiasies, hoofkantore, streek kantore, konstitusies, sosiale strukture, werk beskrywings, werk prosedures, ens. Hierdie terme is alles beheer maatreëls. Dit is metodes. Dit is voorskrifte. Dit hoort in ’n besigheid en nie in die liggaam van Christus nie.

Hier volg ‘n tipiese jaar beplanning van ‘n herder in die institusionele kerk:

Revalueer die gemeente se visie en missie.

Stel die gemeente se reputasie in die lokale gemeenskap vas.

Meet die demografiese en geestelike behoefte van die gemeenskap.

Fokus op die veiligheid van die vaste bates.

Knap die gemeente se begroting en uitgawe proses op.

Opgradeer die fasiliteite en toerusting vir die kinder bediening, jeug bediening, tegnologie en media.

Begroot vir konsultante vir fondsinsamelings en reklame veldtogte.

Hierdie is alles besigheids beginsels om die institusie te beskerm en in stand te hou. Dit hoort nie in die liggaam van Christus nie.

Die groot rede waarom herders die gemeente soos ‘n tipiese kleinhandel saak móét bestuur, is die volgende:

Herders sukkel met missie en visie probleme omdat hulle nie duidelike direksie en doelstellings het nie (Dit gebeur wanneer ‘n “organisme” met duidelike Skriftuurlike direksie vervang word met ‘n “organisasie”, want nou het daardie Skriftuurlike aanwysings en rigtingaanwysers irrelevant geword).

Kerkleiers besef dat die mees effektiewe institusionele kerke dié kerke is wat bewus is van die behoeftes van die gemeenskap en baie aktief in die gemeenskap is. Soos ‘n goeie kleinhandel besigheid moet die gemeente soos ‘n geoliede masjien funksioneer om sukses te behaal. Dié herders wat hulle gemeentes goed bestuur is dan ook baie suksesvol en dié wat dit nie doen nie sukkel om kop bo water te hou.

In die proses is die gedeelde gemeenskapslewe van die “liggaam van Christus” stelselmatig doodgedruk. Die organisasie “bestaan” anders as wat die organisme “lewe”. Die een bestaan, die ander een lewe. Watter een kry prioriteit? Daar is ander oogmerke, doelstellings, visies, missies, en metodes aan die werk vir die instansie as vir die organisme. Uit die aard van die saak gaan dié aktiwiteite wat die instelling bevorder voorkeur geniet. Die instansie se voortbestaan hang daarvan af.

Die resultaat van hierdie klemverskuiwing was die agteruitgang van die “organisme”. Dit was onoorkombaar. Dit wat die lewende organisme moes voed en ontwikkel is vanselfsprekend verontagsaam of geïgnoreer omdat dit nie die institusie bevoordeel nie. In hierdie opset is net een opsie moontlik. Dit is óf die een óf die ander. Die meeste van die tyd moes die lewende organisme, die ware kerk binne die institusionele kerk, die onderspit delf. Sy het begin honger ly en is eventueel erg ondervoed. Gemeentelede het baie gou passief geword want die struktuur het deelnemende interaksie nie toegelaat nie. Die almal funksionerende en almal deelnemende leefwyse van die kinders van God in die gemeente het verdwyn. Die familielewe het plek gemaak vir ’n georganiseerde leefwyse. Die mense moes nou beheer word. Daar moes rigting aangegee word. Die pas moet aangegee word. Hoekom het die institusie die gedeelde gemeenskapslewe van die familie van God doodgedruk? Dit was ’n natuurlike gevolg; die nuwe struktuur kon die ou leefwyse nie akkommodeer nie as gevolg van die aard van die struktuur. Dit wou dit ook nie akkommodeer nie om sodoende beheer oor gemeente aktiwiteite te verseker. Meer beheer beteken beter kontrole. Beter kontrole beteken minder afwyking. Vir bestaansreg moes die nuwe struktuur die gewone mense van hom afhanklik maak. Die struktuur móét regeer en hy is genadeloos. Sy lewe hang daarvan af.

Stelselmatig is Jesus Christus se posisie as Hoof van die kerk negatief beïnvloed. Die Heilige Gees gawes het opgehou funksioneer of in ‘n beperkte mate gefunksioneer: Gemeentelede kon eenvoudig nie meer normaal funksioneer in die nuwe struktuur nie as gevolg van die aard van die struktuur (te veel mense). Gemeentelede het ook al meer onvrymoedig geword om die gawes te beoefen. Die gawes van die Gees is met menslike liturgiese aktiwiteite soos afkondigings, “enkel leier” sang leiding, pastoors gebed, preek en persoonlike bedieningstyd vervang – Die gawes van die Gees is bedoel vir klein gemeentes wat wissel van 6 tot ongeveer 30 gemeentelede. Gemeentes wat groter as dit geword het, het gewoonlik verdeel en in twee huise bymekaar gekom. Dit was belangrik dat die vertrek wat gebruik is al die mense gemaklik kon bevat en hulle moes in ‘n sirkel sit sodat almal gemaklik mekaar kon sien en met mekaar kon kommunikeer. Dit was ook belangrik dat hulle min genoeg bly vir die gawes om effektief te funksioneer. Te veel mense sou noodwendig beteken dat sommige gemeentelede passief begin word.

Die institusionele kerk het God geleide interaksie erg aan bande gelê. Die Here werk in die dienste en byeenkomste net soos Hy toegelaat word om te werk. Dit is harde woorde om te hoor maar dit is waar. Daarom het God ‘n besoeker geword. Daar waar Hy baie toegelaat word daar besoek Hy baie en daar waar Hy min toegelaat word daar besoek Hy min. Ironies is byvoorbeeld die bekende gebed wat ‘n mens so baie hoor: “Here, baie dankie dat U ons vanoggend kom besoek het” min wetende dat dit presies is wat gebeur. Jesus besoek net daar. Hy is nie áltyd daar as posisionele leier van die gemeente nie! Daar is denominasies waar Hy niks toegelaat word nie en daar het Hy Homself geheel en al onttrek. Mense in so ‘n denominasie is besig met ‘n dooie godsdiens. Daar is wel gemeentes waar Hy toegelaat word om baie te doen. Mense in sulke gemeentes geniet dit daar. God is daar en hulle verheerlik Hom in hulle midde. Vir hulle is daar geen probleem in die institusionele kerk nie. Alles is honky dory. Vir sulke mense is daar ’n uitnemender weg waarvan hulle nie weet nie: “As jy dit geniet en jy lewe jou geloof uit na jou verwagting dan is dit goed” en ek bedoel dit. Die huiskerk sal nie vir jou werk nie. Daar is egter soveel meer waarvan jy nie weet nie. Jy mis dit nie omdat jy nie daarvan weet nie. Neem tóg kennis dat daar ’n nog uitnemender weg is.

HOOFSTUK 2

DIE GEESTELIKE KONINKRYK VAN GOD

Die Koning van die hemelse koninkryk konsidereer nie aardse konings of aardse koninkryke nie ….

Bogeneomde is ‘n uittreksel uit die boek, “Huiskerke: Hoe? Hoekom”. Die boek is nou beskikbaar. Klik op die skakel hier onder, nou teen 30% afslag:

Terug na die Tuis bladsy

Alle plaaslike hulpmiddels op hierdie webblad is gratis. Help ons asseblief deur dit met jou vriende te deel deur middel van die sosiale netwerke. Sosiale netwerke skakels beskikbaar onder aan bladsye

Leave a Comment